Modern Kaligrafi Nedir?

Kaligrafi güzel yazı yazma sanatıdır. Yunanca’da “kallos” (güzel) ve “graphos” (yazı) şeklinde ifade edilen iki kelimenin birleşmesiyle oluşmuştur. Çok eski ve köklü bir geçmişe dayanan kaligrafi sanatı, zaman geçtikçe yeniden hayat bulmaktadır. Harfleri birer sanat eseri gibi göstermemizi sağlayan bu teknik, dünyanın farklı yerlerinde geliştirilmeye devam etmektedir. Günümüzde en çok tercih edilen iki türü Batı tarzı modern kaligrafi ve geleneksel kaligrafidir. Yüzyıllardan beri coğrafyamızın önemli bir parçası olan hat sanatı da kaligrafinin geleneksel formlarından biri olarak az sayıda usta tarafından yaşatılmaktadır.

Geleneksel kaligrafi, Osmanlı döneminde hadis ve ayetlerin yazılmasında kullanılmış ve günümüze birçok eser bırakılmıştır. Arapça “hatt” kelimesinden türeyen ve yazı, çığır, yol anlamlarına gelen hat sözcüğü, terim olarak “Arap yazısını estetik ölçülere bağlı kalıp güzel bir şekilde yazma sanatı (hüsn-i hat).” anlamına gelmektedir. Hat sanatıyla uğraşan kişilere ise "hattat" denir. Camilerde, eski kervansaray işlemelerinde hat sanatına rastlamak mümkündür.

Modern kaligrafi ise geleneksel olmayan basitçe hat sanatıdır. Bu sanatı profesyonel bir şekilde icra eden kişilere de “kaligraf” denilmektedir. Her bir sanatçı kendine has bir güzel yazma biçimine sahiptir. Bunun sadece boş beyaz bir kağıdın üzerine yazılan yazı olarak düşünülmemesi gerekir. Sanatçılar, bu yazılarını resimlerle, yazılarının alt kısımlarında kullandıkları renklerle çeşitlendirebilirler. Geleneksel tarzların uymanız gereken belirli kurallara ve yöntemlere sahip olabileceği yerlerde, modern kaligrafi, gelenekleri aşarak kendi kurallarınızı inşa etmekle ilgilidir. Bununla birlikte belki de asıl kullanımı, sakinleştirici ve meditasyon amaçlı bir hobi olarak var olmaktır. Günümüzde birçok kişinin kaligrafi paylaşımlarına yer veren sosyal medya hesaplarına rastlamak mümkündür. Son zamanlarda giderek popülerleşen kaligrafi sanatının birçok farklı türü de bulunmaktadır.

Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir: 

⦁    Batı Kaligrafisi
⦁    Doğu Asya Kaligrafisi
⦁    Güney Asya Kaligrafisi
⦁    İslami Kaligrafi

Batı Kaligrafisi

10. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Katı kuralları ve geometrik şekilleriyle bilinmektedir. En yaygın kullanım alanı Latin alfabesidir. Batı kaligrafisinde küt ve yuvarlak uçlu kalemler kullanılır. Fırça, su bazlı mürekkep ve kaliteli parşömen sık kullanılan araçlardır. 

Doğu Asya Kaligrafisi

Çin, Japonya ve Kore’ye özgü bir kaligrafi çeşididir. Doğu Asya kökenli el yazmaları ile Batı kökenli el yazmalarının arasındaki fark uzunluk ve kısalık farkıdır. Doğu Asya’daki el yazmaları, Batı’daki örneklere göre daha kısadır. Prespapye adı verilen bir araç kullanılır. 

Güney Asya Kaligrafisi

Hindistan, Nepal ve Tibet coğrafyalarında doğan bir kaligrafi türüdür. Dini metinler ve politik yazılar gibi alanlarda kullanılmıştır. 

İslami Kaligrafi

Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar gelmiş olan ve Arap harfleri ile icra edilen bir kaligrafi türüdür.